نوروز آیین نوزایش گیتی (۲)

دومین و واپسین بخش سخنرانی آقای دکتر مهرداد ملک‌زاده باستان‌شناس و پژوهشگر حوزه تاریخ ایران‌باستان که روز ۱۹ اسفند ۹۴ طی نشستی با عنوان؛ نوروز، آیین نوزایش گیتی در خانه اندیشمندان علوم انسانی و به کوشش گروه تاریخ و باستان‌شناسی آن مرکز برگزار گردید. در ادامه تقدیم می‌شود:

اتحادیه‌ای که دولت ماد از اقوام ایرانی و پیشا ایرانی تشکیل داد، در واقع ترکیبی از قومیت‌ها، اندیشه‌ها، زبان‌ها و آیین‌های مختلف بود و نیاز به یک ماده چسباننده [عنصر متحد کننده] داشت. به نظر می‌رسد که شاهان مادی در دوره‌ای از مزدیسنای زردشتی برای ایجاد این پیوند استفاده کرده‌اند. یکی از شاهان مادی به صورتی معنادار «فرورتیش» نام دارد که نامی کاملا روشن و گویای زردشتی است. چرا که فَروَهَرها [در حقیقت] ارواح نیاکان در اندیشۀ [دینی] زردشتی هستند. این اندیشه [باور] پیش از زردشت وجود نداشته و پس از زردشت نیز در اندیشه‌های دیگر  [گرایشهای دینی] ایرانی یافت نمی‌شود. باور به فَروَشی‌ها یک برچسب کاملا زردشتی است. [بدین ترتیب می‌توان دریافت] کسانی نام فرزندان خود را فرورتیش می‌نامیدند که زردشتی بودند. می‌توان پنداشت شاهان مادی از عناصر مختلفی برای ایجاد پیوند استفاده کرده‌اند. عناصری نظیر دین زردشتی، زبان مشترک و همین طور [آیین] نوروز باستانی.

در این میان از قرار مهندسینی وجود داشتند که این رخداد را مهندسی می‌کردند. چنانکه در طول فرمانروایی هخامنشیان نیز شاهد [حضور] این مهندسین فرهنگی زیر نگین شاهنشاهی هخامنشی هستیم که قلمرو وسیع امپراتوری را در طول ۲۲۰ سال مهندسی فرهنگی کردند. از قرار این مهندسین فرهنگی چنان توانا بودند که افزون بر دو سده این عناصر قومی را درکنار یکدیگر نگه داشتند. با استفاده از متن‌های موجود یونانی، میان‌رودانی و دیگر منابع باستانی شرق می‌دانیم نام این مهندسین فرهنگی «مُغ» بوده‌است. «مغان» باستانی سرزمین ایران که دانش‌های باستانی میان رودانی را داشتند، دین‌یاران و دین‌پیشگان عصر ماد شدند و توانستند این اتفاق جدید را مهندسی کنند.