این هفته در تاریخ

این هفته در تاریخ؛

(۱۰-۱۶ مهر، ۱-۷ اکتبر و ۲۹ ذی‌الحجه-۶ محرم)

• در نخستین روز اکتبر سال ۳۲۲ق.م ارسطو درگذشت. او شاگرد افلاطون بود ولی ذکاوتش بیش از آن بود که فقط پیرو او باشد. ارسطو به نبوغ افلاطون اذعان داشت و استاد نیز از شاگردش به‌عنوان مغزی بر روی دو پا یاد می‌کرد. ارسطو در سال ۳۴۲ق.م به دعوت فلیپ به مقدونیه رفت و تربیت فرزند وی که بعدها اسکندر مقدونی لقب گرفت را پذیرفت.

• نبرد «گوگامل» در آغازین روز اکتبر سال ۳۳۱ق.م بین امپراتوری هخامنشی در زمان داریوش سوم و سپاه متحد یونانیان به فرماندهی اسکندر مقدونی در محلی نزدیک به شهر «موصل» به‌نام «گوگامل» آغاز شد. در ابتدای نبرد ایرانیان تلفات بسیار بر یونانیان وارد نمودند ولی پس از آنکه سربازان ایرانی گمان کردند داریوش سوم در رزم با اسکندر کشته شده، میدان را خالی کردند. برخی منابع یونانی تلفات ارتش ایران در نبرد «گوگامل» را حدود ۹۰ هزار تن گزارش کرده‌اند که البته همراه با بزرگ‌نمایی به‌نظر می‌رسد. داریوش که در رزم تن‌به‌تن با اسکندر زخمی شده بود، از صحنه نبرد گریخت و درصدد تدارک سپاهی تازه بود که توسط دو سردار خیانت‌کار خود زخمی و کشته شد. اسکندر سپس به‌سوی بابِل رفت و بین‌النهرین را تسخیر نمود. با تصرف تمامی شهرهای ایران، تخت‌جمشید نیز سقوط کرد و گمان می‌رود به آتش کشیده‌شده‌باشد. با مرگ داریوش سوم، امپراتوری درخشان ۲۳۰ ساله هخامنشی فروپاشید و پس از آن سلسله‌های سلوکی و اشکانی در ایران ظهور نمودند.

• پنجم محرم سال ۲۳۷ه.ق مقارن آغاز نخستین قیام «یعقوب لیث صفاری» در سیستان و مبارزه علیه خلافت عباسیان است.

• «فردریش کارل آندره‌اس» شرق‌شناس شهیر آلمانی در سوم اکتبر سال ۱۹۳۰م درگذشت. او کتیبه‌شناس و باستان‌شناس پرتلاشی بود که به ایران علاقه وافر داشت. او به‌مدت ۳۰ سال استاد زبان‌های نجد ایران در دانشگاه «گوتینگن» آلمان بود. پرفسور آندره‌اس درباره «زردشت» و «مانی» پژوهش‌های ارزشمندی انجام داده‌است.

• و سرانجام رخداد خواندنی دیگر این هفته، تعیین پرچم سه‌رنگ ایران در سال ۱۲۸۶ خورشیدی است. بیرق یا پرچم کشورمان در طول تاریخ شکل‌ها و رنگ‌های گوناگونی داشته است، ولی انتخاب سه رنگ سبز، سفید و سرخ برای آن را مربوط به دوره ناصرالدین شاه می‌دانند و درنهایت این سه رنگ در جریان انقلاب مشروطه تثبیت شد. براساس قانون اساسی مشروطه، رنگ سبز پرچم ایران نشان دین اسلام و مذهب شیعه و نیز خرّمی و صفای کشور است. رنگ سفید نماد صلح‌خواهی، دوستی و آرامش‌طلبی ملت ایران و قرمز نشان مشروطیت و آمادگی ملت برای دفاع از کشور به قیمت خون خود است.