دژ هزار پله ساسانی؛ قلعه رودخان

سازه باستانی و بسیار زیبا و حیرت‌انگیز قلعه رودخان که به قلعه روخون، قلعه حسامی، قلعه سگسال یا دژ سکسار مشهور است، در ارتفاعات جنگلی شهر فومن در استان گیلان قرار دارد. پیشینه بنای این دژ احتمالاً به روزگار فرمانروایی ساسانیان و دوران سلطنت پیروز بازمی‌گردد که در طول زمان بارها بازسازی و مرمت شده است. برای بازدید از این اثر تاریخی و طبیعت زیبای پیرامون آن کافیست به شهر فومن سفر کنید. سفر شما در هر فصلی از سال می‌تواند جذاب و لذت‌بخش باشد. طبیعت جنگلی مسیر رسیدن به قلعه و پیرامون آن حتی در فصول پاییز و زمستان شگفت‌انگیز است.

به سادگی می‌توانید جاده منتهی به قلعه رودخان را با استفاده از از تابلوها و علایم رانندگی پیدا کنید. در حدود ۲۵ کیلومتر رانندگی منتظر شماست. پس از رسیدن، خودروی‌تان را در پارکینگ آن پارک کنید. بیاد داشته باشید برای رسیدن به قلعه شما باید حدود ۴۰ تا ۵۰ دقیقه پیاده‌روی کنید، پس لازم است لباس راحت و کفش مناسب بپوشید. در دو سوی مسیر کوهپیمایی جنگلی که با پله‌های کوتاه ولی متعدد مفروش شده، طبیعت زیبا و بکر درختان و رودخانه و آبشار وجود دارد که شما را به ادامه مسیر تشویق می‌کند.

در طول مسیر احتمالاً چهارپایان را خواهید دید که از میان درختان و در کنار پله‌ها برای اهالی قلعه و قهوه‌خانه‌های طول مسیر آذوقه می‌برند. راستی فراموش نکنید که ورودی قلعه رودخان به ازای هر نفر ۲۵۰۰ تومان است که نقداً دریافت می‌شود، بنابراین حتماً پول نقد همراه داشته باشید.

اینکه قلعه به‌نام دژ هزار پله شهرت یافته بی‌دلیل نیست، تقریباً هزار پله یا اندکی بیشتر برای رسیدن به قلعه را باید بالا بروید. کم کم دیوارها و باورهای قلعه رودخان از لابلای شاخه‌های درختان جنگلی به‌چشم می‌خورد. استحکانات نظامی به یادگار مانده از تهاجمات قبایل ساکن بین دریاچه آرال و دریای مازندران که به هون‌ها، خیون‌ها و یا هیاطله مشهور بودند و ساکنین قلمروی شاهنشاهی ساسانی و حتی امپراتوری روم را مورد حمله قرار می‌دادند. بعدها در روزگار فرمانروایی صفویان یک حاکم محلی به‌نام امیر حسام‌الدین دیباج فومنی که از فرمانبرداری آنها سرپیچی کرد استحکامات قلعه رودخان را بازسازی کرد و در آن مستقر شد. طول دیوارهای قلعه حدود ۱۵۰۰ متر است که از سنگ و سپس خشت به ارتفاع حدوداً ۱۴ متر ساخته شده است. در محوطه اصلی قلعه، آب‌انبار نسبتاً وسیعی وجود دارد که آب آشامیدنی سالم برای نظامیان ساکن آن را تأمین می‌کرده است. در سرتاسر دیوارهای قلعه ۶۵ برج و بارو ساخته شده که از قلعه در برابر هجوم مهاجمان دفاع کند، بگونه‌ای که کمتر آسیب به نظامیان ساکن در قلعه نرسد. افراد محلی این دژ ساسانی را با نام قلعه روخون می‌شناسند، بنظر می‌رسد دلیل آن وجود رودخانه خروشان و چهارفصل در مجاورت آن و روستای پیرامون باشد که آن نیز همین نام را دارد.