نقش برجسته گویُم

روستای گویُم تنها ۳۰ کیلومتر با شهر شیراز فاصله دارد، در تنگ قوام آباد در جنوب غربی این دهکده و در ارتفاع هشت متری از سطح زمین نقش برجسته ای ساسانی مربوط به روزگار شاهنشاهی بهرام دوم  (۲۷۴-۲۹۳م) بر تخته سنگی تیره رنگ نقر شده است: نقش برجسته گویُم

ارتفاع نقش برجسته گویُم  ۲ متر و عرض آن کمتر از ۲ متر است که در لوحه‌ای نسبتا مستطیل شکل به تصویر کشیده شده است. در این تصویر، فرمانروا با همان تاجی که در سایر نقش برجسته‌ها و سکه‌ها دیده می‌شود ترسیم شده و دستها را به حالت نیایش و احترام یکی را بر کمر و دست دیگر را در بالا قرار داده است.

نقش برجسته گویُم را لوئی واندنبرگ در سال ۱۳۳۶در ناحیۀ گویُم فارس پیدا کرد. این سنگ نگاره به سبب نامناسب بودن جنس صخره چنان آسیب دیده است که فقط متخصصان باستان شناس قادر به تشخیص آن هستند. بومی های منطقه، این نگاره را نیز نقش رستم می خوانند.

از میان شاهان ساسانی که نگاره ای از خود به یادگار گذاشته اند، تنها بهرام دوم است که از سفارش نگاره دیهیم ستانی پرهیز کرده است. در این رفتار نیز می توان به نقش کردیر، روحانی زردشتی (موبدان موبد) بلندمرتبه و قدرتمند هم عصر شاهان نخستین ساسانی اندیشید که ظاهراً میل به کمرنگ کردن نقش آنها در اعطای دیهیم شاهی داشته است. شاید بتوان گمان برد کردیر بیشتر میل داشت که نشان دهد که این اوست که با قدرت بی کران خود شاه را بر تخت می نشاند.

نکتۀ حائز توجه اینکه، متاسفانه نقش برجسته گویُم در اثر مرور زمان و عوامل طبیعی و انسانی به شدت آسیب دیده و بسیاری از جزییات نقش محو و فرسوده گردیده است.