بلاش اشکانی بر تخته سنگ بیستون
در میان پادشاهان اشکانی اسم شش پادشاه با نام “بلاش “یا “ولاخش “به چشم می خورد. بلاش یکم از سال ۵۱ تا ۷۶ میلادی ،بلاش دوم سالهای ۷۷ و ۷۸ میلادی ، بلاش سوم از سال ۱۱۱ تا ۱۴۷ میلادی ، بلاش چهارم از سای ۱۴۷ تا ۱۹۱ میلادی ، بلاش پنجم از ۱۹۱ تا ۲۰۷ میلادی و بلاش ششم از سال ۲۰۷ تا ۲۲۷ میلادی پادشاه پارتیان بوده اند.گفتنی است که بلاش اول یعنی اشک بیست و سوم دستور گردآوری نسخه های پراکنده اوستا را صادر نمود و لذا در متون دینی زردشتی به این پادشاه توجه و عنایت ویژه ای صورت گرفته است.
در دامنه کوه بیستون و در ۴۰۰ متری شمال شرقی نقش برجسته گودرز، تخته سنگ چهار ضلعی نامنظمی به بلندی ۲.۵ متر دیده میشود که در سه وجه آن نقوش حجاری شدهای با برجستگی کم قرار دارد.
نقش میانی، بلاش شاه اشکانی را به حالت تمام رخ به طول ۱۸۰ سانتیمتر نشان میدهد. او گردنبندی بر گردن و کمربندی به کمر داشته و نیم تنه سادهای که از کمر به پایین چسبان است، همچنین دامنی گشاد بر تن دارد.
او ریشی توپی و سبیل تاب داده و گیسوانی بلند دارد که سربندی این موهای بلند را تزیین کرده است.
بلاش ، در دست چپ خویش پیالهای دارد و دست راستش را به طرف آتشدانی دراز کرده و ظاهراً چیزی به داخل آن میریزد.
بر بدنه آتشدان کتیبه در ۹ سطر و به خط پهلوی اشکانی کنده شده و متن آن بدین شرح است:
«این تصویر بلاش شاه شاهان، پسر بلاش شاه شاهان، نوه …».
متاسفانه به علت محو بودن انتهای آن کتیبه، معلوم نیست این تصویر مربوط به کدام بلاش است.
در سمت چپ نقش بلاش و بر ضلع دیگر تخته سنگ، نقش شخصی به بلندی ۱۶۳ سانتیمتر دیده میشود که دارای لباسی همانند بلاش است.
وی دست راست را به طرف بالا گرفته و شیءای در دست دیگر دارد و چنین به بیننده القاء میشود که وی در حال گام برداشتن به سمت نقش بلاش است.
در سمت راست نقش بلاش، بر ضلع دیگر نقش تخته سنگ، نقش شخص سومی حجاری شده است. این شخص نیز همانند شخص قبلی گویی در حال حرکت به سمت نقش بلاش است. وی نیم تنهای که تا زانوانش میرسد بر تن دارد، کمربندی بر کمر بسته و گردنبندی به گردن آویخته است.
همانند نقوش دیگر در دست راست شئی در دست دارد، ولی دست چپ وی نامشخص است. ضلع دیگر این تخته سنگ از بالا تا پایین تراش خورده و آماده نقر نقش یا کتیبهای بوده اما هیچگاه این کار انجام نشده است.
Categories: پژوهش های ایران باستان
Posted: آذر ۱۶, ۱۳۹۳ ۰۹:۱۱
nazila
Posted: آذر ۱۶, ۱۳۹۳ ۲۳:۱۶
ناشناس
Posted: آبان ۲۶, ۱۳۹۵ ۰۰:۳۹
مسعود ولاش
Posted: آبان ۲۶, ۱۳۹۵ ۰۰:۴۹
مسعود ولاش